Gospodar prvog lica jednine. Veliki monologista dvadesetog vijeka. WASP Vudi Alen. Pjesnički novinar, kako je sebe volio zvati.
Spalding Grej (Spalding Gray) je imao jedinstven i jednostavan nastup: sam na bini, za stolom, pred mikrofonom, sa sveskom, čašom vode i svojim patricijskim glasom, tkao bi bolno smiješne metafizične skaske iz haosa svog života. Ovaj čovjek je vjerovatno bio otjelovljenje posljednjih pedeset stranica Džojsovog “Uliksa” (“Ulysses”), onog čuvenog solilokvijuma Moli Blum. Kada jednom vidite Spaldinga, nikada više nećete čitati Moli Blum na isti način, jer su njihovi bezinterpunkcijski ritmovi isti – ne biste mogli suglasnik provući između njegovih riječi.
Glumačku karijeru je počeo u Njujorku, šezdesetih godina prošlog vijeka. Sedamdesetih je bio jedan od osnivača Vusterove pozorišne grupe (The Wooster Group), koju napušta 1980. da bi se posvetio svojim monolozima. Proslavio se monologom “Swimming to Cambodia”, koji se bavi njegovim iskustvom na snimanju filma “The Killing Fields”, snimanog na Tajlandu. Ovaj monolog je Džonatan Demi (Jonathan Demme) pretvorio u istoimeni film, time praveći od Spaldingovog nastupa neobičnu filmsku formu, koju će nakon Demija nastaviti Stiven Soderberg (Steven Soderbergh), koji je snimio “Gray's Anatomy” sa Spaldingom, dramatizaciju Spaldingovog monologa o njegovoj potrazi za lijekom za rijetko oboljenje oka (nabiranje makule), koju Grej pretvara u svoju duhovnu odiseju. Soderberg je 2010. šest godina nakon Grejeve smrti, režirao i “And Everything Is Going Fine”, dokumentarac o Greju.
Spalding Grej i Robin Vilijams (Robin Williams) mnogo liče jedan na drugog. Prvo što će vam pasti na pamet kada vidite Greja je brzina misaonog refleksa, a onda vam je tu odmah i Robin Vilijams. Nažalost, i njihove smrti su slične. Grej je u junu 2001. godine, na odmoru u Irskoj, doživio saobraćajnu nesreću iz koje je izašao sa povredom kuka i neobičnim oštećenjem čeonog režnja. Ovo oštećenje mu je potpuno imobilisalo kreativnost i bacilo ga u stanje hronične depresije. Uslijedile su godine pokušaja samoubistva, koje završavaju desetog januara 2004. godine, kada Spalding Grej, nakon što je vratio kući djecu iz bioskopa, nestaje. Tijelo su mu pronašli dva mjeseca kasnije u vodama Ist Rivera.
Grej nije krio svoju tamu. Nju cijelu i tešku možete naći u njegovim monolozima, pretvorenu u humor. Godinama je bio opsjednut samoubistvom. Majka mu se ubila kada je bio dječak i to ga je proganjalo. Nazivao je to potragom za “kreativnom samoubistvom” i stalno je smišljao nova scenarija za svoju smrt. A, najgušću tamu i najsiroviju ispovijest ćete naći u monologu “Slippery Slope”, za koji je sam Grej rekao: “Moja sjenka progovara u ovom. Ja uopšte nisam dobar momak”.
U slavu njegove izvrsnosti i njegove tame, preporučujemo “Swimming to Cambodia”, “Gray's Anatomy” i sve što na YouTube možete naći o njemu.
