Čisto da se rasprše sve zablude oko pitanja moći u Evropi, Berlin je mjesto sa kojeg većina filmova počinje svoju godišnju festivalsku turneju – on je ono što je za Ameriku Sandens, koji se ne održava u Vašingtonu, nego u Juti, a Juta baš i nije središte američke moći. Tako Berlin ima tu privilegiju da udari ritam filmskog raspoloženja u godini koja dolazi, a to je odgovornost koliko i čast. To znači da, ako želite da oslušnete retoriku koja će krasiti filmski žargon 2017. godine, uho trebate okrenuti Berlinu.
Ako Berlinale ranije nije bilo obilježeno činjenicom da se održava u sjedištu Bundestaga, već činjenicom da se održava u njemačkoj prestonici kulture, ove godine očigledno nisu mogli, a vjerovatno ni trebali, propustiti “penal” koji je se zove Donald Tramp. Na kraju krajeva, grad koji je postao skoro sinonim riječi “zid”, mora biti aktuelan u prvog godini Donaldovog mandata.
Tako je jučerašnje otvaranje potpuno obilježeno politikom. Potpredsjednica Bundestaga, Klaudija Rot (Claudia Roth), prošetala je crvenim tepihom sa natpisom “Unpresidented” na haljini, a obraćanja gotovo svih koji su imali priliku progovoriti, odnosila su se na teme slobode govora, slobode umjetnosti i prava na opštu slobodu izražavanja. Anke Engelke, voditeljka programa, njemačka glumica i komičarka, zasipala je uvodnu ceremoniju političkim humorom isključivo posvećenom varijacijama na jednu temu – Trampa.
Govorila je i Monika Gruters (Monika Grutters), komesarka za kulturu i medije, a i Mihael Miler (Michael Muller), gradonačelnik Berlina. Citirajući riječi Kenedija “Ich bin ein Berliner”, Grutersova je poželjela dobrodošlicu “svim međunarodnim gostima, koji se trebaju smatrati građanima Berlina, u duhu Džona F. Kenedija”, a Miler je izjavio: “Nakon pada Berlinskog zida, rekli smo da zidovi više neće razdvajati ljude”.
Politički naboj nije ostao ograničen na govore. Ovogodišnja selekcija festivala je očigledno okrenuta filmovima sa izraženim političkim sadržajem. Festival je otvorio film Etijena Komara (Etienne Comar) “Đango” (“Django”), o životu slavnog džez gitariste Đanga Rajnharta, koji akcentuje činjenicu da je Rajnhart etnički Sint tj. pripadnik Sinti naroda te da je zbog toga morao izbjeći iz Pariza, u strahu od nacista.
“Đango” nije jedini koji povlači paralele sa trenutnom političkom klimom, već se čini da je većina ovogodišnje selekcije posvećena sličnim paralelama, pogotovo tematizovanju migranata i desničarskog ekstremizma.
18 se bori za Zlatnog medvjeda. Među njima su “Završni portret” (“The Final portrait”) Stenlija Tučija (Stanley Tucci), “T2 Trainspotting”, Denija Bojla (Danny Boyle), “Logan” Džejmsa Mengolda (James Mangold), “Zabava” (“The Party”) Sali Porter i “Povratak u Montauk” (“The Return to Montauk”) Volkera Šlondorfa (Volker Schlondorrf).
U žiriju su reditelj Pol Verhoven (Paul Verhoeven), glumica Megi Džilenhol (Maggie Gyllenhaal), glumac Dijego Luna (Diego Luna), njemačka glumica Julija Jenč (Julia Jentsch), kineski reditelj Vang Kvanan (Wang Quan’an), producentkinja Dora Furati (Dora Bouchoucha Fourati) i islandski umjetnik Olafur Elijason (Olafur Eliasson).
Jedini koji nije bio opterećen situacijom u SAD je ovogodišnji gost festivala Ričard Gir (Richard Gere). On je posjetu Berlinu iskoristio da sa Angelom Merkel porazgovara o situaciji u Tibetu – Gir je predsjednik Međunarodne kampanje za Tibet (ICT).
Očigledno je da ćemo imati godinu Trampa i da film neće biti pošteđen politike. To može biti dobra stvar, jer može dati pažnje i publiciteta autorskom filmu, ali može i pretvoriti film u surogat političkim vijestima i stanjiti ga na tu jednu dimenziju. U svakom slučaju, Berlinale najavljuje zanimljivu godinu.
