Prošle su 44 godine otkako je Brajan Ino (Brian Eno) napustio Roxy Music i posvetio se svom radu. Od tada je stvorio oko 50 albuma, sarađivao sa mnogima i producirao albume umjetnika i bendova kao što su Dejvid Bouvi (David Bowie), Talking Heads, U2, Devo, Ultravox, Slowdive, Džon Kejl (John Cale), Robert Vajat (Robert Wyatt), Robert Fripp (Robert Frip), Zvuki Mu, Cluster… Da, sve to je uradio čovjek koji za sebe kaže da nije muzičar.
“Reflection” je posljednje i najsofisticiranije do sada djelo Brajana Inoa, koje se može nazvati dijelom serije muzičkih komada koji su počeli dobijati život davne 1975. sa “Discreet Music”, zatim “Thursday Afternoon” (1985), “Neroli” (1993), i na kraju “Lux” (2012). Objavljen je 1. januara 2017. godine. Traje 54 minute u komadu. Radi se o ambijentalnom generativnom djelu. “Reflection” se razlikuje od prijašnjih njegovih albuma po tome što je stvoren pomoću aplikacije za iOS, koju je razvijao zajedno sa Piterom Šilversom (Peter Chilvers).
Generativna muzika, dakle, stvara samu sebe. Kompozitor postavlja tonove, intervale, i neka pravila po kojima će se kompozicija odvijati. Zatim pusti sistem da radi svoje, dok on samo sluša šta se dešava. Naravno, može mijenjati sve što želi u toku procesa. Komad sa istim pravilima se uvijek drugačije ponaša, dakle, nema repeticije. Ono što je Brajan Ino uradio je to da je pustio nekoliko večeri zaredom da aplikacija radi svoje, a on bi samo bilježio koji mu se komadi sviđaju i koji bude nešto u njemu. Upravo zbog toga što je ovaj komad probudio nešto u njemu je nazvan “Reflection”. Kako on kaže, “Reflection” proizvodi psihološki prostor koji ohrabruje unutrašnju konverzaciju.
Prvobitna zamisao Brajana Inoa, što se tiče ambijentalne muzike, bila je da napravi beskrajnu muziku, dakle, muziku koja bi bila prisutna dok god biste vi to željeli. Takođe je želio da se muzika razvija svaki put drugačije kada je “pokrenete”. Sa aplikacijom kojom je “Reflection” napravljen je upravo to i uspio, u oba navedena slučaja.
Kada su ga pitali da li je iznenađen dokle je sve ambijentalna muzika stigla, on je odgovorio da misli da ne razumije šta taj termin označava više.
“Izgleda da se toliko proširio da je počeo da prima neke neočekivane goste. Ja ga jedino koristim da bi se razlikovalo od muzičkih uradaka koji imaju fiksno trajanje i ritmički povezane, zaključane elemente. To je muzika koja nikada nije ista, ali zvuči kao da jeste, opsjednuta činjenicom da nije”, kazao je on.
Za Inoa, centralna ideja u ambijentalnoj muzici je da je ona mjesto gdje se ide. Ona nije narativ, ni sekvenca koja ima neku vrstu teleološkog pravca (stih, hor, ovo, ono…), ona je bazirana na apstraktnom ekspresionizmu, samo umjesto slike gdje je već strukturisana perspektiva, gdje se očekuje od vas da se krećete u određenim pravcima, to je polje, i vi treba da zvučno lutate po tom polju.
Čudno i hrabro je u današnje vrijeme snimati kontemplativnu muziku, ali za Inoa očigledno nije. Ovaj album je znatno ugodniji od “Music For The Airports”, za koji postoji priča da su se ljudi žalili na neobjašnjivu anksioznost kada je album puštan na aerodromu, a to vam svakako ne treba pred ulazak u avion. Oko devetnaeste minute, jedna od onih lebdećih frekvencija povećava se u masi i postaje oštra na trenutak, a onda se ponovo vraća u miran san. Još jedan kratak momenat se javlja oko tridesete minute u vidu sirene na dalekom horizontu. Ono što vam mogu garantovati je da nećete isto doživjeti djelo, niti se isto osjećati slušajući ga ujutro, popodne ili naveče, kao i slušajući ga u prirodi ili gradskoj gužvi. Jedno je sigurno – razmišljaćete!
Ono što je problem kod “Reflection” je što ljudi znaju da je to “iskalkulisana'” muzika, lišena strasti. Ne doživljavamo je kao lično Inovu. Jednostavno tako posmatramo stvari. Ali, kada umjetnik “izbaci'” pjesmu sa svojim glasom, ljudi pretpostavljaju da ta muzika i taj tekst, moraju nositi neku dublju poruku, neke dublje emocije. Glas je veoma moćno sredstvo otkrivanja i glas se uvijek posmatra kao glas stvaraoca, bez obzira koliko puta im rekli da nije. Mnogi pjevači pokušavaju da iznjedre i različite karaktere, koji nisu oni sami. Dakle, oni nisu akteri svojih pjesama. Oni stvaraju osobe, karaktere i posmatraju njihovu interakciju. Tako nešto rade Dejvid Brn (David Byrne) i Dejvid Bouvi. Mada, trebamo biti žestoko hrabri da zamjerimo nešto čovjeku kao što je Ino.
Umjetnike vjerovatno možemo podijeliti u dvije kategorije: farmeri i kauboji. Farmeri odaberu komad “zemlje'” i obrađuju je pažljivo, pronalazeći u njoj sve više i više vrijednosti. Kauboji traže nove prostore, nove konje, i uzbuđuje ih sam osjećaj pronalaska i ta sloboda bivanja negdje gdje nije mnogo ljudi do sada bilo prije njih.
Brajan Ino je u ovoj priči kauboj!
