Video-spot kao vid promocije muzičke numere je mlad format, ako ga posmatramo u današnjem, modernom obliku.
Muzička stanica MTV je njegova kolijevka. Animirani spotovi imaju još kraću istoriju i predstavljaju sporadičnu pojavu sve do početka 21. vijeka. Usljed napretka tehnologije, dolazi do brojnije animirane produkcije, kako popularnijih formi serijskog i dugometražnog animiranog filma, tako i animiranih video spotova.
Bend Gorillaz napravio je veliku karijeru putem animacije, a mi vam donosimo neke revolucionarne projekte koji su otvorili put ovoj vrsti umjetnosti i sedam najboljih animiranih spotova po našem izboru.
Preteče
The Beatles – “Eleanor Rigby”
Put su osvijetlile još 1968. godine popularne “bube” (“The Beatles”) antologijskim filmom “Žuta podmornica” (“Yellow Submarine”). Ovaj spoj tehnika animacije, očigledno inspirisan kolažnom animacijom istočnoevropskih autora, smatra se filmom koji je široj publici predstavio animaciju kao formu koja pruža mogućnosti daleko veće od klasične holivudske produkcije. O tom uticaju britanski Gardijan (The Guardian) je napisao zanimljiv članak koji možete pročitati ovdje.
Eleanor Rigby, pjesma je o usamljenosti i usamljenim ljudima, sa albuma “Revolver”, koji je označio potpunu transformaciju The Beatles u studijski bend. Ovaj animirani segment “Žute podmornice” pojavio se nedavno kao zvanični video-spot, povodom pedesete godišnjice albuma “Revolver”.
Frank Zappa – “Baby Snakes”
Druga značajna preteča je Frenk Zapa (Frank Zappa) sa animiranim segmentom filma “Baby Snakes” iz 1979. godine. Uvrnuta animacija rađena tehnikom “claymation”, inače animiranja glinom ili plastelinom, sjajna je pratnja uvijek inventivnog Zape. Ove animacije se ne mogu podvesti pod zvaničan video-spot, jer bi u tom slučaju i film “American Pop” ušao u izbor. Ipak, “Baby Snakes” vrijedi pogledati, barem zbog Zape i njegove muzike.
Pink Floyd – “The Wall”
Konačno, u ovom dijelu vrijedi spomenuti i animirane sekvence iz filma “The Wall” benda Pink Floyd. Animirani dijelovi filma se odlikuju nadrealnim prizorima i tako upotpunjavaju cjelokupni utisak filma, koji se uveliko služi metaforom i simbolima.
A-ha – “Take On Me”
Zvanično, spot za pjesmu “Take On Me” grupe A-ha, je prvi animirani video spot. Autori su se koristili postupkom rotoskopije, te crtani dio komponovali zajedno sa živom slikom. Rezultat je zanimljiv, i u to vrijeme revolucionaran spot.
U ovom tekstu biće predstavljeno sedam animiranih video spotova, ne računajući već navedene primjere. Ovi spotovi predstavljaju samo djelimičan presjek opusa koji neprestano raste.
NAPOMENA: Primjeri koji se nalaze na listi ispod nisu rangirani, niti na bilo koji način predstavljaju najbolje u svojim kategorijama ili među animiranim video spotovima uopšte. Sortirani su hronološki, po vremenu nastanka. Ovo je autorov izbor između mnoštva kvalitetnih radova, pri čemu je osnovni kriterijum za odabir bio vizualni aspekt.
Tool – “Sober”
Tool slovi za jedan od bendova koji su najteži za slušanje. Nestandardne mjere koje prožimaju većinu njihovih pjesama, česte promjene taktova i enigmatični tekstovi, sa muzičke strane su glavne odrednice ove grupe.
Nama je u ovom trenutku ipak zanimljivija njihova otvorenost prema vizualnim umjetnostima, prvenstveno posredstvom gitariste Adama Džounsa (Adam Jones). Iz takvog pristupa, izrodilo se nekoliko animiranih spotova među kojima je spot za pjesmu “Sober” prvi.
Pearl Jam – “Do The Evolution”
Nastao nakon bojkota promotivnih aktivnosti koji je trajao bezmalo šest godina, ovaj kratki animirani film, kako ga sa pravom možemo nazvati, predstavlja jedno od tehnički najzahtjevnijih dostignuća u polju animiranog video-spota.
Autori su prilikom rada na njemu bili inspirisani kultnim “Hevi Metalom” (“Heavy Metal”). Spot i pjesma bave se čovjekom ili kako je to Edi Veder rekao: “Pjesma se bavi svima koji su opijeni tehnologijom, te misle da kontrolišu živa bića na ovoj planeti”.
Silvery – “Horrors”
Ovaj relativno kratki spot koristi tehniku koja je postala popularna napretkom računarske tehnologije i usput omogućila emuliranje dobro poznate tehnike kolažiranja. U pitanju je računarska kolažna animacija, koji je na velika vrata uveo “Saut Park” (“South Park”).
Ovakva animacija sa sobom donosi određena tehnička ograničenja, prvenstveno uzrokovana limitiranošću lutaka kojima se manipuliše, što dovodi do unikatnog vizualnog pečata ove tehnike. Autori spota u svom portfoliju imaju još zanimljivih radova, koje svakako vrijedi pogledati.
The Shins – “Rifles Spiral”
Džejmi Kaliri (Jamie Caliri), režiser nominovan za nagradu Grammy, kreirao je ovaj jezivi muzički spot za The Shins. Priča prati borbu između mađioničara i zeca.
Vizualno, uradak sjajno spaja elemente 2D i 3D animacije, usput ostajući poprilično mračan i sirov po stepenu obrađenosti slike, što dovodi do sličnosti sa nekim od ostvarenja Tima Bartona (Tim Burton).
Tame Impala – “Feels Like We Only Go Backwards”
Moglo bi se reći da se inspiracija za ovaj muzički spot nalazi negdje između “Sledgehammer” Pitera Gejbrijela (Peter Gabriel) i “Seven Nation Army” od The White Stripes.
Ogroman trud koji je očigledno uložen u izvedbu ovoga spota, čini ga pravim umjetničkim djelom. Bogatstvo boja i sloboda animacije u potpunosti se slažu sa muzičkim izrazom grupe, koja je poznata po svom eksperimentisanju sa psihodeličnim žanrovima muzike.
Throne – “Tharsis Sleeps”
“Where Tharsis Sleeps” je EP izdanje grupe Throne i jedno je od najboljih u 2014. godini u dum/stouner žanru. Ovaj sjajni album zaslužio je i spot kojim će ostaviti dublji trag. Za taj posao bili su zaduženi idejni tvorac Nikos Livsi (Nicos Livesey) i Tom Banker (Tom Bunker).
Spot za pjesmu “Tharsis Sleeps” je nešto što ćete rijetko vidjeti na filmu. Naime, u potpunosti je animiran korištenjem veza, tj. čitav spot je izvezen. Za ovaj poduhvat autorima je bila potrebna i značajnija finansijska pomoć, koju su i dobili zahvaljući Kickstarter zajednici.
Pixies – “Tenement Song”
Koristeći široku paletu tehnika animacije – klasične animacije, slikanja na staklu, rotoskopije i digitalnog kolaža – “Tenement song” skače iz sobe u sobu, iz priče u priču, od bande kockara koji igraju poker unutrašnjim organima do svingerskog partija šezdesetih. Sve se završava eksplozijom zgrade i njenim iščezavanjem, dok bivši stanari sve posmatraju.
ZANIMLJIVOST: Na vremenskoj poziciji 2:05 u prednjem planu kratku ulogu bilježi jedan od domaćih političara, koga zbog političke korektnosti nećemo imenovati.
