U kasnom srednjem vijeku nastala je čuvena Stara švajcarska konfederacija, savez nekoliko zajednica centralnog alpskog regiona, koje su, zbog svog strateškog značaja, od kraljeva Hojštaufen dinastije dobile “reichsfrei” status. Ovaj status je značio da će tri ujedinjena kantona – Uri, Švic i Untervalden – imati relativnu autonomiju, jer će odgovarati samo direktno poglavaru Svetog rimskog carstva.
Rutlišvur (Rütlischwur), zakletva koju su legendarni poglavari tri kantona svake godine polagali na livadi Rutli, blizu jezera Lucern, kao i simbol dignuta tri prsta, ostaju znacima švajcarskog jedinstva i identiteta, u zajedništvu i slobodnoj trgovini triju kantona i triju naroda.
Reichsfrei je Švajcarcima do danas obezbijedio status autonomije i relativne izdvojenosti od ostatka evropske istorije, i od zemlje napravio evropsku viziju Edena – ovjekovječenu u popularnoj poeziji stihovima Dine Merlina “moj je život Švicarska, skoro pa savršen…”
Rutišvur i švajcarski raj su svoje savremeno otjelovljenje dobili u dvije pojave: kravi Milki (nazvana po hrvatskom sopranu Milki Trnini) i u Hajdi (Heidi), junakinji istoimenog romana švajcarske spisateljice Johane Špiri (Johanna Spyri).
Milku u stranu, Hajdi, čista kao sam alpski snijeg i slobodna kao sama rodna joj zemlja, postala je ultimativnim simbolom švajcarskog Edena. Na iritaciju ostatka svijeta, mala, besprekorno nevina Hajdi nosila je u zlaćanoj kosi sjaj vječito sunčanih Alpa i švajcarske netruležne, vječito neutralne nedodirljivosti.
Samo se čekalo da evropski Eden dobije svoju filmsku eksploataciju – hiperbolu svoje ideologije i svog imidža.
Čekanju je došao kraj.
Producenti filma “Iron Sky”,donose nam “Heidiland”, film koji se promoviše kao “prvi švajcarsploatacijski film ikada” i poster izgleda… slasno.
Poster ne govori mnogo i, u nedostatku ikakvog drugog promotivnog materijala, pa i drugih informacija osim ovih na samom plakatu, zahtjeva tumačenje – čisto da bi dobili ikakvu naznaku o sadržaju filma.
Razjarena Hajdi, ne ona miroljubiva na koju smo navikli, u sredini je postera. Upravo je jednim udrarcem šake razjapila vilicu vojnika, koji nosi crni šljem na kojem je grb Švajcarske. Nad Hajdi se nadvija lik čovjeka, takođe u švajcarskoj vojnoj uniformi, koji nevjerovatno liči na generala Anrija Gizana (Henri Guisan), zapovjednika švajcarske vojske u vrijeme Drugog svjetskog rata. Gizan drži podignuta tri prsta – Rutlišvur, simbol švajcarskog jedinstva.
“Ubistvo čokoladom” i “budi Švajcarac ili budi mrtav” su drugi promotivni slogani filma. Da li se Hajdi pobunila protiv svog švajcarstva? Ili uz pomoć generala Gizana razbija švajcarske naciste, ili neonaciste – što bi imalo smisla, imajući na umu radnju filma “Iron Sky” (nacisti u svemiru). Prva opcija pije vode, jer je hiperaktuelna u jeku evropske imigrantske krize, ali i dalje toliko toga nije jasno. Ako imate odgovore, pišite.
Ipak, na kraju, nije ni bitno. Bitno je da se pokrene novi eksploatacijski žanr i da se Švajcarskoj šutne “neutralna” kruna sa “neutralne” glave – u fikciji, naravno.
