“Planeta Majmuna” je jedan od najoriginalnijih naučnofantastičnih serijala od trenutka kada se pojavio davne 1968. godine. Danas, sa modernom trilogijom, dokazao se kao jedini stvarno kvalitetan rimejk u doba sveopštih ributa (reboot) i rimejkova. Ne samo finansijski uspješan, već i hvaljen od strane kritike zbog društvenih tema koje obrađuje; što rijetko danas možemo vidjeti pored svih praznih blokbastera koji se takmiče ko će imati veće eksplozije i “bolje” kompjuterske efekte.
Nikad nisam očekivao od nečeg što ima ovako neozbiljan naziv i suludu premisu da bude tako efektna društvena kritika. Dok su jednima zanimljivi rasistički podtekst serijala ili elementi klasnog sukoba, meni, lično, serijal je oduvijek bio preispitivanje života nakon nuklearnog uništenja. Kao što je stari serijal bio produkt svog vremena, hladnoratovske paranoje o zajedničkom, zagarantovanom uništenju, novi serijal ima moderne strahove, i umjesto nuklearne gljive imamo zarazni virus iz čovjekove kuhinje, koji uništava svog kreatora.
Da vam pravo kažem, neuvjerljiv mi je ovaj “moderni” strah, jer iako smo daleko od Hladnog rata, mogućnost nuklearnog uništenja danas nije ništa manja, samo što niko ne priča o tome. Kao dokaz, navešću statističku činjenicu objavljenu prije nekoliko dana, da blizu 17.000 aktivnih nuklearnih bojevih glava (!!!) stoji u arsenalima “najrazvijenih” država svijeta. Vremena se mjenjaju i trendovi zajedno sa njima, ali poruka “Planete majmuna” ostaje ista: Da li je čovjek svoj najveći neprijatelj?
Iz nekog razloga, upamtio sam scenu iz Filip Kej Dikovog (Philip K. Dick) romana “Tamno Skeniranje” (“A Scanner Darkly”), u kojoj protogonisti idu u drajv-in kino i gledaju maraton “Planete majmuna”. Možda je pravo vrijeme da se i vi odlučite za mini maraton uz ovaj vodič.
“Planeta Majmuna” (“Planet of the Apes”), 1968.
Odakle krenuti nego od originalnog remek-djela. Čarlton Heston (Charlton Heston) je astronaut koji se nađe na čudnoj planeti i ostatak filma ga zlostavljaju rasistički majmuni koji pričaju. Film je toliko efektan da i sami budete ljuti dok gledate kako tretiraju protogonistu filma. Scenario je napisao kultni Rod Serling, autor antologijske serije “Zona sumraka” (“The Twilight Zone”). Uvijek je bio majstor za špekulativne premise “šta bi bilo, kad bi bilo”, i kraj filma to maestralno dokazuje.
Par riječi o kraju filma, izašao je prije 50 godina i nema razloga da me neko optužuje za spojlere… Kraj je jedan od efektnijih, kada junak saznaje istinu da nije na nekoj stranoj planeti, nego na Zemlji, uništenoj nuklearnim ratom. Režija Frenklina Šefnera (Franklin J. Schaffner), meni poznatog po remek-djelu “Papillon” (1973), održala je sve dijelove na okupu. Obavezna preporuka.
“Ispod planete majmuna” (“Beneath the Planet of the Apes”), 1970.
Direktan nastavak na prvi film, koji ljudi na internetu preziru iz nekog razloga. Mogu razumjeti određene kritike i to što ih je film svojom pričom sablaznio. Nećete ni u jednom serijalu naći ovako bizaran nastavak. A meni je to bio najbolji dio.
Film odgovara na pitanje šta je bilo sa ljudskom rasom? Naravno da je šačica ljudi preživjela, krijući se u podzemnim skloništima. Ono što je gledaocima bilo zastrašujuče jeste činjenica da su preživjeli ljudi bili još gori od majmuna. Oni su bili mutanti koji se “mole” nuklearnoj bombi. Heston ima specijalno pojavljivanje i, u jednom od najiznenađujućih krajeva koje sam gledao, aktivira nuklearnu bombu i uništi cijelu planetu sa sobom. U nadi da će uništiti bilo kakvu šansu za novi nastavak. Prevario se.
Slijedeća najbolja stvar (za moderne gledaoce):
“Uspon planete majmuna” (“Rise of the Planet of the Apes”), 2011.
Temelj novog serijala. Iako nije prvi rimejk u ovom vijeku, bio je prvi uspješan film (ribut) “Planete majmuna”. Djelimično zasnovan na četvrtom nastavku originalnog serijala “Osvajanje planete majmuna” (“Conquest of the Planet of the Apes”, 1972) brzo je postao vlastita priča.
Džejms Franko (James Franco) je pošteno odradio svoj posao kao naučnik koji nenamjerno napravi virus, koji će uništiti čovječanstvo. Endi Serkis (Andy Serkis) u svojoj motion capture pidžami je vrlo uvjerljiv Cezar. Solidan film koji je više uvod za ono što će uslijediti…
“Planeta majmuna: Revolucija” (“Dawn of the Planet of the Apes”), 2014.
Ovo smo čekali! Čovječanstvo je uništeno, šačice preživjelih se bore za goli život, a majmunska rasa doživljvljava svoj razvoj. Pod razvojom, naravno, mislim na momenat kada se majmuni naoružaju. Ništa bolje nisam vidio u modernim blokbasterima od scene kada majmuni jašu konje i pucaju iz automatskih pušaka. Kakav akcioni spektakl.
Da nije samo akcija, tu je i dosta dramskih momenata, gdje su majmuni čovječniji od ljudi. Cezar je zanimljiv protagonist, a Koba (aluzija na Staljina?) je savršen neprijatelj za njega. Baš kao sa filmovima iz 1968. i 1970, tako i ova dva nova preporučujem da gledate jedan za drugim.
