Osamdesetih su serijske ubice bile mutavi, najčešće maskirani likovi, bez previše smisla za humor. Devedesete su stvari okrenule naglavačke, već 1991. kada je svijet ugledao Hopkinsovog (Anthony Hopkins) šarmantnog i elokventnog Hanibala Lektora, koji je pomeo Oskare i napravio presedan zasluživši jednom horor-trileru kipića za najbolji film.
Uslijedila je pomama za dijaboličnim umovima i zamršenim proceduralima, ali i taj tren se ubrzo izmorio. Sredinom dekade smo mislili da smo pogledali sve moguće obrte žanra, ali onda je došao “Sedam” (“Se7en”) i zacementirao vizuelnu ikonografiju, ne samo devedesetih, nego i cjelokupne noar poetike.
Sve od mračnog kriminala četrdesetih, pa do stripske vizije noara devedesetih, sve je stalo u Finčerov (David Fincher) film, sa takvom mjerom i pažnjom da je publika odmah bila svjesna da gleda moderni klasik.
Film ove godine slavi 23. godišnjicu od premijere, a mi vam tim povodom predstavljamo nekoliko činjenica koje dokazuju da su njegovi tvorci u ovom slučaju stvarno razmišljali van svih okvira…
Priču je smislio radnik u prodavnici CD-ova
Scenarista Endru Kevin Voker (Andrew Kevin Walker) završio je filmski program na javnom Univerzitetu u Pensilvaniji, ali u narednih nekoliko godina nije bio ni blizu filmske industrije. Naprotiv, jedva je spajao kraj sa krajem radeći u CD šopu u Njujorku.
Bio je toliko depresivan da je napisao mračnu priču o lovu na ubicu koji koristi sedam smrtnih grijehova kao inspiraciju za zločine.
Kad je završio scenario, Voker je toliko bio zadovoljan napisanim, da je poslao scenario profesionalnom piscu Dejvidu Kepu (David Koepp), nakon čega je uslijedio telefonski poziv, u kojem ga je Kep obavijestio da je spreman da scenario pošalje agentu, koji je pronašao kupca u kompaniji New Line Cinema.
Dejvid Finčer se pridružio ekipi iz zabune
Finčer je do tada iza sebe imao samo jedno neuspješno iskustvo – režiranje filma “Alien 3”, pa je znao da nema još mnogo prilike da impresionira Holivud.
Odabrao je “Seven” zbog nekonvencionalnog pristupa žanru, posebno zbog završetka filma u kojem detektiv, kojeg glumi Bred Pit (Brad Pitt), otkriva da je ubica odrubio glavu njegove žene i poslao mu je u kutiji.
Međutim, primjerak scenarija koji je Finčer pročitao, i kojim se oduševio, bio je ranija verzija, koju je studio odbio, upravo zbog ekstremnog i pesimističnog kraja. Tako da je Finčer morao pokrenuti ličnu borbu da se zadrži originalni završetak. U čitavoj stvari je presudio Bred Pit, koji je uspio da nagovori čelnike studija da zadrže original.
Studio je pristao, iako se producent Arnold Kopelson sve vrijeme protivio tome tokom snimanja filma.
Bred Pit se “ubio” od rada
Tokom scene u kojoj Pitov lik, detektiv Dejvid Mils, lovi ubicu po kiši, Pit se spotakao i rukom probio staklo automobila. Tom prilikom zadobio je ozbiljne povrede i do kraja snimanja trebalo da nosi gips, što je dodato u scenario.
Pri naknadnom snimanju scena koje se događaju ranije u scenariju, morao je da sakrije ruku najbolje što je mogao.
Kevin Spejsi nije primio zasluge koje je zaslužio
Kada je Finčer unajmio Spejsija (Kevin Spacey) za lik ubice Džona Doa, glumac je smatrao da će biti zanimljivije ako sakriju od javnosti da je uključen u projekat.
Smatrao je da, ako se sazna da se on pojavljuje u filmu, javnost neće teško otkriti ko je dežurni krivac. Tako se Spejsi nije spominjao u reklamama i najavama filma, a njegovo ime nije otkriveno ni u uvodnoj špici.
“Ljenost” je predstavljao izuzetno mršav mladić
Za odabir statiste koji je trebalo da bude ubijen u prikazu ljenosti tražena je osoba koja može dugo da leži na miru i koja je mnogo mršava.
Glumac Majkl Rid Mekej (Michael Reid Mackay), težak svega 44 kilograma, savršeno se uklapao u ulogu.
“Pitali su me da li mogu još malo da smršam. Ali nisam”, prisjetio se Mekej.
“Škrtost” nije znala šta je čeka
Glumac Džin Borkan (Gene Borkan) odgovorio je na poziv za kasting na kojem se tražio neko nalik advokatu.
Tek kad je došao na snimanje, saznao je da će morati da bude go, prekriven krvlju i da glumi mrtvaka.
“U tom trenutku sam odlučio da ponovo pregovaram o uslovima”, izjavio je Borkan, i tražio (i dobio) pet puta veću cijenu od uobičajene za statiste, tačnije 522 dolara, kao i jedne – gaće.
Većina nasilja ne dešava se na ekranu
Uprkos detaljnim pregledima mučenih, naduvenih i tijela punih insekata, skoro sve scene krvoprolića odvijaju se prije nego što detektivi Mils i Somerset stupe na scenu.
Jedino prikazano ubistvo je ono kada Mils ubije Doa zbog toga što mu je ovaj ubio suprugu.
Čak je i uvodna špica bila revolucionarna
Finčer je prvobitno planirao da započne film scenom u kojoj detektiv Somerset posjećuje svoj dom na selu i vraća se vozom nazad.
Tada su pozvali Kajla Kupera (Kyle Cooper), koji je na kraju montirao nešto sasvim drugo, uz muziku benda Nine Inch Nails.
Njujork tajms je Kuperov posao nazvao korakom naprijed u filmskom stvaralaštvu, a dizajner je kasnije pozvan da radi na projektima poput serijala “Spider-Man'” i “Zora živih mrtvaka” (“Dawn of the Living Dead”).
Njegov rad je bio toliko očaravajući, da je režiser Zak Snajder (Zack Snyder) jednom rekao da neki režiseri odbijaju da rade s njim jer on “umije da učini uvodnu špicu mnogo boljom od ostatka filma”.
Na blagajnama se takmičio sa “Showgirls”
“Sedam” je premijerno prikazan 22. septembra 1995, na isti dan kada i Verhovenov (Paul Verhoeven) “Showgirls”. “Sedam” je zaradio 13 miliona prvog vikenda, a u globalnoj sitribuciji čak 327 miliona, ostavljejući Verhovenov film u nemilosti i blagajni i kritičara.
Morgan Frimen je trebalo da ubije Džona Doa
Voker i Finčer su se igrali sa idejom da Frimenov lik, detektiv Somerset, ubije Spejsijevog lika, ali Bred Pit se protivio ideji, smatrajući da bi svako kome bi voljena osoba nastradala na takav način bez oklijevanja oduzeo život krivcu.
Gledaoci se kunu da su vidjeli odsječenu glavu u kutiji
Kao i sa Hičkokovim (Alfred Hitchcock) “Psihom” (“Psycho”) i čuvenom scenom pod tušem, gledaoci često vide više nego što im se pokaže – sugestivna moć montaže.
Mnogi gledaoci su izlazili iz bioskopa tvrdeći da su vidjeli odsječenu glavu Gvinet Paltrou (Gwyneth Paltrow) u kutiji.
Činjenica je da nikad ne vidimo sadržaj kutije. Samo sitnu crvenu mrlju na vrhu, Frimenovu reakciju, Spejsijeve sugestije i provociranja Pita, i jedan jedini frejm portreta Gvinet Paltrou, koji bljesne na ekranu tren prije nego što će Pit povući okidač.
Film je poslužio kao inspiracija za strip
Sedmodijelni strip, zasnovan na Džon Doovoj fascinaciji sa sedam smrtnih grijehova i njegovom opsežnom dnevniku, koji vidimo u filmu, izašao je 2006. godine. Svi ljubitelji filma i Spejsijevog lika imali su priliku da zađu dublje u mračne stranice njegovih misli.
Naravno, studio je htio nastavak
Uprkos poprilično definitivnom kraju filma, studio je, ponukan uspjehom, htio nastavak filma.
Kupili su scenario naslovljen “Utjeha” (“Solace”), o vidovnjaku na tragu serijskom ubici, i prilagodili ga Frimenovom liku iz “Sedam”, detektivu Somersetu. Frimen nije pristao na priču – hvala Bogu.
Ali, originalni scenario za “Utjehu” ipak je našao način da ugleda svjetlo dana i nekako je snimljen – i to sa Entonijem Hopkinsom u glavnoj ulozi.
