Sedamdesetmilimetarski film se vraća! Zahvaljujući Polu Tomasu Andersonu (Paul Thomas Anderson), Kventinu Tarantinu (Quaentin Tarantino) i Kristoferu Nolanu (Christopher Nolan), jedna od najstarijih i najljepših holivudskih tradicija se vraća, nakon godina finansijskih borbi i gotovo potpunog istrebljenja. Kako je to Nolan već mnogo puta ponovio, snimanje i gledanje filma na 70mm je najpotpunije i najslojevitije filmsko iskustvo koje možete imati.
(Napomena: 70mm proces podrazumijeva snimanje na filmskoj traci od 65mm i prenošenje filma na traku od 70 mm radi projekcije)
Što zbog previsokih cijena 70 mm filma, što zbog manjka projektora, poprilično je nemoguće običnim smrtinicima doći u poziciju u kojoj su Tarantino i Nolan – snimati cijeli filma na 65/70 mm. Prije nekoliko godina “Dankerk” (“Dunkirk”) je publici ponovo demonstrirao svo veličanstvo filma urađenog na 70 mm (ovo je prvi put da Nolan čitav film snima u ovom formatu).
Da bismo proslavili napore pomenutih reditelja u očuvanju zaista impresivnog formata (koji, za razliku od standardnih, daje najširu i najveću moguću filmsku sliku poznatu čovjeku), i da bismo iskoristili priliku da ponovo posjetimo neke od klasika, donosimo vam malu listu filmova snimljenih na 70 mm.
“Oklahoma!” (“Oklahoma!”), 1955.
Cinemanova (Fred Zinnemann) filmska adaptacija čuvenog mjuzikla prvi je film snimljen koristeći Todd-AO 70 mm proces. Rezultat je slika koja je po širini i dubini parirala najvećim pozornicama.
Todd-AO proces je omogućio da se “Oklahoma!” snima u 30 frejmova po sekundi, što je proizvelo čistiju, britkiju sliku. U originalnoj kino distribuciji, film je prikazivan i u 70 mm i u 35 mm. Da bi to mogli uraditi, svaka scena je snimana dva puta – jednom na 70 mm, jednom na 35 mm. Razlog je, opet, specifičnost 70 mm projektora.
“Ben-Hur” (“Ben-Hur”), 1959.
“Ben-Hur” je do danas jedna od najvećih filmskih produkcija u istoriji: 200 umjetnika je radilo na kostimima, statuama i rekviziti; 200 kamila, 2.500 konja i 10.000 statista korišteni su tokom snimanja. MGM studio je zahtijevao od reditelja Vilijama Vajlera (William Wyler) i direktora fotografije Roberta L. Surtisa (Robert L. Surtees) da se filma snima u širokom formatu.
Reditelj je prvobitno bio protiv ideje, jer nije htio da snima u formatu u kojem će mu ogroman dio ekrana biti neiskorišten i suvišan. Zbog toga je studio napravio posebnu kameru, MGM Camera 65, koja je koristila posebnu 65 mm traku sa ekstreminim odnosom stranica – 2.76:1. Ovaj format se pokazao nezamjenjivim u najznačajnijoj sceni filma: devetominutnoj trci zaprega, u kojoj širokougaona fotografija uspijeva da uhvati sve trkače u jednom kadru.
“Uspavana ljepotica” (“Sleeping Beauty”), 1959.
Uspavana ljepotica je jedna od ikona Diznijeve (Disney) animacije, ali i istorijska prektretnica po pitanju filmskih procesa. To je prvi film koji je animiran za snimanje (fotografisanje) Super Tehnirama 70 širakougaonim procesom.
Tehnirama je inače koristila tradicionalni 35 mm film, ali joj je Super 70 dozvolio da snima na traci od 70 mm. Rezultat je veći, grandiozniji i vizuelno impresivniji film, kakav Dizni do tada nije imao.
“Priča sa zapadne strane” (“West Side Story”), 1961.
Često smatran jednim od najboljih mjuzikala u istoriji filma, “Priča sa zapadne strane” je sniman Super Panavision 70 procesom. Da bi uhvatili živost i vizuelnu preciznost masovnih plesnih scena, reditelji Robert Vajz (Robert Wise) i Džerom Robins (Jerome Robbins) i direktor fotografije Danijel L. Fap (Daniel L. Fapp) su znali da im je Super Panavision jedini izbor.
Samo pogledajte numere poput “America”, “Jet Song”, ili “Mambo” scenu, i vidite kako 70 mm uspijeva da oživi ekran i uhvati sav taj pokret.
“Lorens od Arabije” (“Lawrence of Arabia”), 1962.
Linov (David Lean) pustinjski ep je sigurno među vizuelno najimpresivnijim filmovima koje ćete ikada pogledati – većinom zbog direktora fotografije F.A. Janga (F.A. Young) i korištenja Super Panavision 70 fotografije.
Lin i Jang su uspjeli uhvatiti beskonačni pustinjski pejsaž arapskog poluostrva, koristeći sferične umjesto anamorfičnih objektiva.
