Danas nam je divan dan, jer slavimo 75. rođendan jednog od najznačajnijih režisera u istoriji filma, Martina Skorsezija (Martin Scorsese).
Nismo mogli da pustimo da rođendan ovog velikog režisera prođe tek tako, pa smo spremili niz zanimljivih činjenica koje možda niste znali o njemu.
Martijev prvi “prvi” film
“Dvoboj na Suncu” Kinga Vindora (King Vindor) iz 1946. godine je prvi film kojeg je Martin pogledao, i to kada je imao samo četiri godine.
Glumac u svojim i Kurosavinim filmovima
Iako se pronašao u režiji, okušao se i u nekoliko manjih uloga. U “Snovima” (“Dreams”) Akire Kurosave (Akira Kurosawa), Marti je tumačio ulogu svjetski poznatog umjetnika, Vinsenta van Goga (Vincent van Gogh). Pojavio se u sopstvenim filmovima “Taksista” (“Taxi Driver”) i “Kazino” (Casino”), a u seriji “Bez oduševljenja, molim!” (“Curb Your Enthusiasm”) tumačio je neku verziju sebe – režisera koji zažali što je zaposlio Lerija Dejvida (Larry David) za ulogu nasilnog gangstera. Zanimljivo je i to da mu je ponuđena uloga Čarlsa Mensona (Charles Manson) u TV filmu “Helter Skelter” iz 1976. godine, ali ju je Marti odbio.
Nema Tibeta za Martija
Skorsezi je jedna od rijetkih poznatih osoba kojima je zabranjen ulazak u Tibet. Ovo je posljedica objavljivanja filma “Kundun” iz 1997. godine, koji prikazuje rani život Dalaj Lame i nasilnu invaziju Tibeta od strane Kine 1950. godine.
Ping pong sa Spilbergom
Režiser je odbio ponudu Stivena Spilberga (Steven Spielberg) da režira “Šindlerovu listu” (“Schindler's List”), jer je smatrao da bi bilo bolje da ovaj film režira Jevrej. Sa druge strane, Stiven Spilberg je umalo režirao Martinov “Rt straha” (“Cape Fear”), ali je baš on preporučio Skorsezija za ovaj posao. U odnosu ova dva režisera zanimljivo je i to što je Martin režirao epizodu Spilbergove antologijske serije “Nevjerovatne priče” (“Amazing Stories”), naziva “Mirror Mirror”.
Ideja za “Taksistu” je došla iz Indije
Za svoj stil režiranja kao najveću inspiraciju navodi briljantnog Sateđita Reja (Satyajit Ray), a protagonistu filma “Abhijan” navodi kao prototip lika ciničnog taksiste Trevisa Bikla iz ostvarenja “Taksista”. Pomenuli smo da je Skorsezi u ovom filmu igrao manju ulogu, a to je bio uznemireni putnik u Trevisovom taksiju, koji je u agoniji zbog ubistva svoje supruge koja ga je varala. Drugi glumac je trebalo da igra ovu ulogu, ali je morao da otkaže dolazak na set taj dan zbog bolesti, pa je Martin uskočio umjesto njega.
De Niro i pomoć kad je bilo najteže
Nije tajna da Martin voli da sarađuje sa Robertom De Nirom (Robert De Niro), a ono što je manje poznato jeste da ih je upoznao režiser Brajan De Palma (Brian De Palma). Još manje poznato jeste da je upravo De Niro ohrabrio režisera da prestane sa konzumacijom droga.
Naime, tokom sedamdesetih godina Martin je bio ovisan o kokainu u tolikoj mjeri da je 1978. godine napustio Kanski festival i odletio u Pariz, samo da bi kupio kokain. Nakon što je umalo umro od predoziranja, De Niro mu je prišao sa idejom o filmu “Razjareni bik” (“Raging Bull”), te mu je njihova saradnja pomogla u liječenju od ovisnosti. Još jedna zanimljiva činjenica o ovom tandemu jeste to što Martin uvijek zatvori set (ne dozvoljava pristup nikome ko nije neophodan za snimanje) kada režira De Nira.
U svijetu muzike
Od njegovih manje poznatih projekata, značajni su dokumentarac “Vudstok” (“Woodstock”), na kojem je bio asistent režije i montažer, te Elvisov (Elvis Presley) 33. i posljednji film, “Elvis na turneji” (“Elvis on Tour”) iz 1972. godine, na kojem je radio kao režiser.
O sljedećoj muzičkoj zanimljivosti smo već pisali u tekstu o spotovima koje su režirali čuveni filmski režiseri. Video koji je režirao Martin je onaj za pjesmu “Bad” Majkla Džeksona (Michael Jackson). Čitav spot traje 16 minuta i dio je u boji, a dio crno-bijeli, dok se na televiziji obično prikazuje samo dio u boji.
Uspješni učenici
Tokom perioda kada je predavao u Njujorku, na Tisch School of the Arts, učenici su mu bili, između ostalih, Spajk Li (Spike Lee) i Oliver Stoun (Oliver Stone).
Marti i mantija
Tema katolicizma se često provlači kroz njegove radove, a to nije slučajno. Martin se zamalo pridružio sveštenstvu. Pohađao je seminar poslije osnovne škole, ali su ga izbacili nakon prve godine, jer je bio nemiran i glasan tokom molitvi. Zanimljivo je i da je tokom snimanja filma “Posljednje Hristovo iskušenje” (“The Last Temptation of Christ”) zabranio pušenje na setu, dijelom zbog svoje astme, a dijelom da bi sačuvao integritet biblijskih likova pred novinarima.
Fan horora
Dobro je poznata činjenica i da je Martin ljubitelj horor filmova, a objavio je i svoju listu najstrašnijih.
Neki drugi Marti
Kada nije na svom ili tuđem filmskom setu, voli da gleda seriju “Pansion faličnih” (“Fawlty Towers”), sam crta sve svoje storiborde, a svake subote organizuje filmsko veče za svoju kćerku Frančesku (Francesca Scorsese) i njene prijatelje.
Frančeska je rođena dan prije njega, 16. novembra, ali 1999. godine.
Naslovna fotografija: DFree / Shutterstock.com
