“Crni labud” (“Black Swan”) je jedan od onih filmova za koji ste sigurno čuli, jer je u potpunosti osvojio kritičare i zauzeo visoko mjesto na listi ostvarenja koja se moraju pogledati.
Važi za jedno od najboljih djela režisera Derena Aronofskog (Darren Aronofsky), a uloga u njemu, ne samo da je donijela Oskar Natali Portman (Natalie Porman), već važi za jedno od najboljih glumačkih izvođenja u istoriji filma.
U fokusu ovog ostvarenja je balerina Nina Sajers, koju igra Natali. Ona je prelijepa, krhka, seksualno naivna i podložna mentalnim bolestima. Da bi odigrala ulogu života, Nina mora da istraži svoju mračnu stranu. Kada njene halucinacije i napadi panike eskaliraju, zajedno sa progresom na probama, umjetnički napredak stapa se sa nervnim slomom. Ovo je film o strahu od proboja, strahu od sopstvenog tijela, strahu da će te zamijeniti, ljubavi prema perfekciji, ljubavi prema plesu i, možda najbitnije, strastvenoj i nadmoćnoj mržnji prema sopstvenoj majci.
Portman je ovom ulogom još više unaprijedila već zavidnu karijeru, igrajući vrijednu balerinu, koja je član plesne trupe u Njujorku i manje-više drži pod kontrolom svoje probleme sa ishranom i samopovređivanjem. Nina živi sa zahtjevnom majkom, čiju ulogu tumači Barbara Herši (Barbara Hershey), koja je na impresivan i zadovoljavajuće gadan način odglumila ovaj lik. Njena majka je napustila svoju stagnirajuću baletsku karijeru jer je ostala trudna sa (vjerovatno) bezosjećajnim mogulom, koji ne igra preveliku ulogu u njihovim životima, a svoj bijes i razočarenje zbog toga kanalisala je kroz treniranje kćerke, koja je rezultat te životne odluke.
Mi se priključujemo priči kada direktor Tomas, kog glumi Vensan Kasel (Vincent Cassel), otpusti primabalerinu Bet, čiju ulogu tumači Vinona Rajder (Winona Ryder), te odluči da će Nina biti zvijezda nove postavke “Labudovog jezera”. Tomas Nini skrene pažnju da će joj najveći izazov biti tumačenje lika zle blizanke, tj. Crnog Labuda, te da mora da pronađe svoju mračniju i senzualniju stranu.
Da bi ovo postigla, Tomas je ohrabruje da se sprijatelji sa novom balerinom u trupi, slobodnom i opuštenom Lili, čija je uloga povjerena Mili Kunis (Mila Kunis). Ona pomaže Nini da pronađe svoju životnu silu zavodljivim prijateljstvom, koje se na trenutke pretvara u nešto više. Međutim, s porastom Ninine anksioznosti, ona postaje uvjerena da Lili samo želi da ukrade njenu ulogu. Halucinacije postaju intenzivnije – ogrebotina se pretvara u osip iz kog izbija perje, Ninin odraz nastavlja da gleda u nju i kad mu okrene leđa, a sve to čini da gledalac ne može da razluči šta se stvarno dešava, a šta je plod njenog napaćenog uma.
Za scenario ovog filma bila su zadužena tri čovjeka – Mark Hejman (Mark Heyman), Andres Hajnc (Andres Heinz) i Džon Meklohlin (John J. McLaughlin) – a oni su mnogo pažnje posvetili razvoju Nininog lika, koji puca pod pritiskom doživotne opsesije perfekcionizmom.
Atmosfera filma je jedna od njegovih najvećih prednosti, a za nju je najzaslužniji direktor fotografije Metju Libatik (Matthew Libatique), kojem uspijeva da i kadrovi u eksterijeru izgledaju klaustrofobično. Kada govorimo o atmosferi, mora se pomenuti i Brajan Emrih (Brian Emrich), koji dizajnom zvuka fantastično upotpunjuje sliku, dajući filmu na trenutke i sablasan ton. Iako se radi o psihološkom trileru, baš zbog dizajna zvuka se može svrstati i u horor žanr.
Po pitanju muzike, ne može se zaobići Čajkovski (Pyotr Ilyich Tchaikovsky), čija kompozicija “Labudovo jezero” dominira tokom čitavog filma, ali se ne smije zaboraviti i Klint Mansel (Clint Mansell), koji je upotpunio film muzikom koja samo naglašava sve ono što Čajkovski poručuje svojom kompozicijom.
Aronofski je u ovom filmu pojednostavio neke stvari, što su mu mnogi zamjerili. Dobar primjer je kostim, jer nije bježao od toga da izdvoji Ninu od ostalih, stavivši je u veoma svijetlu odjeću, dok su ljudi oko nje u tamnijim, zlokobnijim kostimima. Stvari poput ove su navele mnoge kritičare da neke aspekte filma smatraju naivnim, ali je generalan utisak o filmu da se radi o jednom remek-djelu, što potvrđuju i mnogobrojne nagrade koje je osvojio po izlasku 2010. godine.
Ono što je sigurno jeste da je Natali Portman odglumila ulogu života u ovom ostvarenju i da je ona dovoljan razlog da se on i pogleda. Pored nje, tu su i odlično režijsko vođenje Derena Aronofskog, fantastičan scenario, maestralan saundtrek, zvuk koji doprinosi sablasnoj atmosferi i kamera koja diže ovaj film na nivo prvoklasnog.
“Crni labud” možete pogledati putem HBO OD videoteke, u sklopu m:tel-ove IPTV usluge.
Naslovna fotografija: YouTube screenshot
