Pravilo bi trebalo glasiti: „Pozovite Italijane kada snimate nešto o mafiji i organizovanom kriminalu“! Znamo da ovo pomalo zvuči kao ksenofobični kliše, ali činjenice u vezi sa kriminalističkom serijom „ZeroZeroZero“, govore u korist naše tvrdnje.
Projekat iza kojeg stoje striming servis Amazon Prime i kanal Sky, uspio je u žanrovski prostor trasiran serijom „Narcos“ i filmom „Sicario“, a koji se uslovno rečeno bavi temom narko tržišta, upumpati novu krv i dašak svježih ideja.
Nastala po istoimenoj knjizi čuvenog italijanskog pisca i novinara Roberta Savijana (Roberto Saviano), autora kontroverzne knjige o napuljskoj mafiji „Gomora“, serija je okupila scenarističko-režisersku ekipu. Pogađate, uglavnom porijeklom sa apeninskog poluostrva, plus danski režiser – Janus Mec (Janus Metz).
Scenarista i režiser Stefano Solima (Stefano Sollima), poznat i kao autor odličnih serija „Suburbia“ i „Gomora“, okupio je dobar tim iza i ispred kamere, kako bi dao svoje viđenje književnog predloška. Rezultat je uzbudljiva kriminalistička serija koja pomijera kreativne granice podžanra, prije svega u načinu postavljanja teme, pripovijedanja i generisanja kompletne atmosfere.
Šta “ZeroZeroZero”, odnosno oznaka 000, zapravo znači? Riječ je o 100-postotno čistom kokainu, dakle roba vrhunske kvalitete, koja ima svoje proizvođače, posrednike i kupce.
U jednom nivou priče pratimo kupce – kroz lik ostarjelog bosa kalabrijske mafije Don Minu u fenomenalnom tumačenju Adrijana Kjaramida (Adriano Chiaramido), koji poljuljane pozicije u vlastitoj organizaciji pokušava povratiti organizovanjem džinovske pošiljke od pet tona kokaina iz Meksika, kako bi: “nahranio svoju porodicu”!
U drugom nivou radnje pratimo proizvođače kroz lik Manuela, korumpiranog oficira u specijalnoj jednici meksičke policije, koji radi za kartel braće Lejro, špijunirajući vlastitu službu i ubijajući sve protivnike svojih pravih šefova, a oprost traži samo od Boga!
Treći nivo priče su naravno posrednici, prikazani kroz tri člana porodice brodovlasnika Linvud iz Nju Orleansa – oca Edvarda i njegovu djecu Emu i Krisa, koji se unutar svog legalnog biznisa bave prevozom kokaina za Ndrangetu, održavajući protok kapitala.
Ipak, tamo gdje se vrti ogroman profit, nalazi se i još veća pohlepa i neraščišćeni računi, pa kad Don Minov unuk Stefano organizuje pokušaj djedovog svrgavanja sabotažom i krađom kokainske pošiljke počinje se kvariti dobro uhodani mehanizam.
Edvard Linvud, u kratkoj ali efektnoj roli Gabrijela Birna (Gabriel Byrne) gine tokom pregovora sa kartelom oko kupovine robe, a njegova djeca preuzimaju pošiljku skrivenu na teretnom brodu, kako bi sačuvali firmu, posao i vlastite živote.
Manuel, koji obavljujući prljavi posao za narko gazde formira vlastitu narko vojsku od siromašnihnuličnih klinaca, počinje pohod na vlast unutar kartela. I tek tu počinje kompleksni zaplet, koji pratimo kroz osam epizoda slijedeći krvavi trag kokainske pošiljke od Meksika preko Atalantika i Zapadne Afrike do juga Italije.
Solima je svoju priču obojio mračnim tonovima ogoljenog naturalizma, polazeći od konteksta književnog predloška, koji svijet trgovine narkoticima tretira kao vrhunac liberalnog kapitalizma i slobodnog tržišta u njegovoj ogoljenoj surovosti. Top biznis u kojem postoji idealni odnos između proizvoda i potražnje, što stvara konstatno rastuću cijenu, a time i profit. što znači da nema milosti za fakore smetnje!
Savijano je temu knjige bazirao na tvrdnji da karteli danas rade kao velike korporacije: vrhunski kvalitet ima vrhunsku cijenu i bogate kupce; trgovina kokainom je neodvojiv dio liberalnog kapitalističkog poretka. Kokainski kapitalizam, čak i više od bilo koje robe ili usluge, čvrsto je usađen u siromaštvu, jeftinoj radnoj snazi i gomili lako potrošnih subjekata, koji svi zajedno čine sistem baziran na eksploataciji većine i bogaćenju manjine.
Zvuči vam poznato? Naravno. Recept je isti širom planete. Legalno ili ilegalno, a često i jedno i drugo.
Solima tu početnu teoriju razrađuje i bogati fiktivnim momentima gradeći žanrovski krimi kolorit kroz bogatu karakterizaciju likova, surovi realizam akcionih dijelova i nekoliko različitih nivoa dramske priče, koji se prepliću do međusobnog spajanja u finalu.
Njegovi kriminalci nisu romantizovani gangsteri iz Holivudskih filmova – oni su prosto efikasni biznismeni, čiji se posao prepliće sa legalnim ekonomskim tokovima, samo što su sredstva koja oni koriste daleko slobodnija, ili da budemo jasni – brutalno krvavija. Brzo postaje jasno da nema prijatelja, saveznika, ili porodičnih veza, važna je roba i važan je profit! Kada nema profita krvava piramida sazidana od kokaina, bogatstva i moći počinje da se urušava ili da se ekonomski izrazimo – bankrotira sa razornim posljedicama na svoju okolinu.
Solimo je na svu sreću brzo shvatio da ovako kompleksnu priču i njenu slojevitost ne može ispričati bez vrhunskih glumaca, pa je okupio pouzdanu ekipu. Bez velikih zvijezda, osim pomenutog Birna, ali zato sa vrlo ubjedljivim i iskusnim glumcima, koji savršeno oživljavaju likove koje tumače.
Način na koji Harold Tores (Harold Torres) glumi vrsnog vojnika-profesionalca Manuela Kontrerosa, koji shvata da ne može pobijediti sistem narko kartela, već se progonjenen razočarenjem, krivicom i božanskim nadahnućem, odlučuje naći na strani koja pobjeđuje u ratu, prosto je fascinatan. Ništa manje nije ubjedljiva ni odlična Andrea Rajsborou (Andrea Riseborough) kao Ema Linvud, koja preuzimajući porodični posao nakon oca, gubi i brata, ali je ništa od toga ne može zaustaviti, da prihvaćeni posao ne završi, naplati robu i naravno krene u novi krug investiranja.
Zbog toga, nije slučajno što se upravo ova dva lika sreću u nevjerovatnoj završnoj sceni, bez pretjerivanja – jednom od najboljih završetaka u istoriji moderne televizije. Pri tome, treba biti objektivan i pomenuti da ostatak glumačkog ansambla vrlo ubjedljivo asistira glavnim vedetama.
Izbjegavajući zamku skupih produkcija, u kojima scenografija i specijalni efekti često pojedu priču na račun spektakla, Solima i njegova ekipa vrlo efikasno koriste ogoljenu i grubu kameru u maniru amaterskih snimaka i televizijskih izvještaja. Poludokumentaristički pristup snimanja , savršeno oživljava prljavi svijet meksičkih ulica, čestih eksplozija brutalnog nasilja, egzotičnih i korumpiranih afričkih luka i pastoralne pejzaže italijanski brda, u kojima pali rivali završavaju u zubima gladnih svinja.
Ono što se donekle može tumačiti kao slabost serije, jeste variranje u režiserskom tempu i ritmu, posebno u srednjem dijelu serijala, što je možda i danak neiskustvu rada u ovako velikim produkcijama i same veličine priče, koja u samo osam epizoda treba da dočara prilično kompleksan zaplet i interakciju velikog broja likova.
Srećom, to ne kvari uživanje u gledanju jedne od najzanimljivijih serija u ovogodišnjoj TV- produkciji, koja je, prije svega, ispričala vrlo zanimljivu priču o mračnom dijelu svjetske ekonomije, ostavila nekoliko epskih uloga iza sebe i osvježila atmosferu u jednom prilično eksploatisanom žanru u poslednjoj deceniji.
NASLOVNA FOTOGRAFIJA: Promo/Prime video
