Film “Psiho” legendarni klasik Alfreda Hičkoka (Alfreda Hitchcocka) protekle sedmice, napunio je tačno 60 godina od svoje premijere 16. juna 1960. godine.
Glavne uloge u ovom psihološkom trileru odigrali su Entoni Perkins ( Anthony Perkins) i Dženet Li (Janet Leigh), a film je snimljen prema scenariju Džozefa Stefana (Joseph Stefan) koji se bazirao na istoimenom romanu Roberta Bloka ( Roberta Blocha).
Premda se radilo o niskobudžetnom filmu, “Psiho” je sa vremenom stekao ogromnu publiku a time i zaradu u bioskopima čime se Hičkok obogatio. Naime, budući da veliki studiji nisu željeli producirati snimanje takvog filma, Hičkok ga je snimio s minimalnim troškovima, u crno-bijeloj tehnici umjesto tada već uobičajene boje. Privatno je finansirao film, a studiji su mu dali 60 % udjela u zaradi umjesto uobičajenog redateljskog honorara, jer nisu vjerovali u komercijalni uspjeh filma.
Zbog svega navedenog Hičkok je velikim uspjehom zaradio mnogo više nego što su inače zarađivali redatelji.„Psiho“ su pozitivno ocijenili i kritičari, tako da je dobio četiri nominacije za nagradu Oskar. Danas se smatra jednim od najboljih filmova svih vremena, a 1992. godine izabran je za očuvanje u američkom nacionalnom filmskom registru. Povodom ovog jubileja odlučili smo da napravimo kratki spisak od 15 zanimljivosti vezanih za snimanje ovog remek dijela legendarnog Hiča.
1. Hičkok je kupio prava na novelu Roberta Bloka, po kojoj je kasnije snimio film, anonimno, za 9000 dolara. Potom je kupio sve primjerke štampane novele do kojih je mogao da dođe, kako bi što manje ljudi znalo kraj priče prije nego što vidi film.
2. Nakon emitovanja filma, Hičkok je dobio pismo od oca djevojke koja je nakon što je gledala film „Dijabolik“ iz 1955. odbijala da koristi kadu. Sada, pošto je odgledala „Psiho“, odbija da uđe i u tuš kabinu. Hičkok mu je odgovorio “Pošaljite je na hemijsko čišćenje”.
3. Ovo je poslednji film koji je Hičkok snimio za „Paramount“. U toku snimanja je prešao da radi za Universal. Tako da je film zvanično vlasništvo „Universal“, iako je logo Paramount ostao na filmskoj traci.
4. U priči Roberta Bloka, Norman Bejts je nizak, debeljuškast i ružnjikav. Hičkok je odlučio da lik Normana bude sasvim drugačiji. Takođe, u noveli se radnja vrti oko Normana, i počinje svađom Normana sa majkom. U filmu je glavni lik ipak Merion, pa je i prva scena vezana za nju.
5. Priča za roman inspirisana je istinitom pričom Eda Gejna(Ed Gain), masovnog ubice koji je poslužio kao inspiracija i za “Teksaški Masakr Motornom Testerom”, “Kad Jaganjci Utihnu” i još nekoliko filmova..
6. Scena pod tušem je snimana 7 dana sa 70 kamera, iako u finalnoj verziji filma traje samo 45 sekundi, a krv koja se vidi u sceni sa tuš kabinom je zapravo sirup od čokolade. Ipak, vjerovali ili ne, najveći problem sa cenzorima izazvala je scena u kojoj se vidi povlačenje vode na wc šolji, što se smatralo vrlo neprimjrenim u to vrijeme.
7. Sama scena snimana je iz 77 različitih uglova. Trajanje scene je 3 minute, a uključuje 50 rezova. Sastoji se od većinom krupnih kadrova, osim nešto srednjih pod tušem malo prije i odmah nakon ubojstva. Kombinacija krupnih kadrova i njihovog kratkog trajanja čini scenu subjektivnijom nego da su kadrovi prikazani u širokom planu, a Hičkok je upotrijebljenu tehniku opisao kao “prijelaz opasnosti s ekrana u um gledaoca.
8. Legendarnu muziku sa violinama, violama i violončelima koja svira u pozadini scene napisao je slavni kompozitor Bernard Herman(Bernard Herrmann), a zove se „The Murde“. Hičkok je u početku želio da scena, kao i sve ostale čija je radnja smještena u sam motel, nema muziku, ali Herman ga je preklinjao da ju montira sa muzikom koju je napisao. Kasnije se režiser složio da je muzika učinila kompletnu scenu mnogo dramatičnijom i boljom pa je gotovo udvostručio Hermanov honorar.
9.Kako bi testirao koliko je leš majke napravljen realno, Hičkok ga je postavio u garderobu Dženet Leit i skriven slušao koliko će jako ova da vrisne kada ga otkrije. Dobro je da je glumica ovo prihvatila kao šalu.
10. Reditelj Alfred Hičkok je bioskope obavezao da niko ne može da uđe u salu posle početka filma i gleda film. Psiho ste mogli da pogledate jedino ako ste bili u Sali pre početka projekcije.
11. Na snimanjima se mogla videti i stolica na kojoj je pisalo Gospođa Bejts. To je još dodatno raširilo enigmu o tome ko je zapravo majka, gospođa Bejts.
12. Ime ženske junakinje u filmu promijenjeno je iz Meri u Merion, budući je prava Meri Krejn živjela u Feniksu. Takođe je za potrebe filma promijenjena romansa između Sema i Lile. Hičkok je želio da fokusira pažnju publike na rješavanje misterije, a ne na ljubavnu priču, dok je scenarista Stefano smatrao da bi njihova veza mogla učiniti da se lik Sema čini jeftinim
13. Sve do svoje smrti, Dženet Li dobijala je čudne i ponekad prijeteće pozive, pisma pa čak i kasete s detaljnim opisima pošiljatelja što bi radili Marion Krejn. Jedno je pismo bilo toliko “groteskno” da ga je proslijedila FBI-u, a kasnije su je dvojica agenata posjetila i rekla da su ušla u trag vlasniku pisma, te da bi trebala obavijestiti FBI ako i dalje bude dobijala pisma sličnog sadržaja.
14. Hičkok je obavezao sve koji su učestvovali u snimanju, i glumce i tehničku ekipu, da prvog dana snimanja podignu desnu ruku i zakunu se da nikome neće reći ni jednu reč o filmu pre premijere. Takođe, nikome nije pokazao kraj scenarija pre nego što je počelo snimanje tih scena.
15. Kao i u velikoj većini svojih filmova i u ovom se Hičkok pojavljuje u kameo ulozi. Ovdje ga vidimo u sceni snimljenoj kroz prozor, gdje nosi kapu Stetson i stoji ispred ureda Merion Krejn.
Naslovna fotografija: Promo/ Universal Pictures
