Od dokumentaraca koji pomijeraju granice, do internacionlanih ponoćnih selekcija, ovogodišnje virtuelno izdanje legendarnog filmskog okupljanja nudi veliki izbor filmova koji će već tradicionalno proslaviti mnoge režisere.
Festival Sandens 2021. je skromnija verzija festivala nego inače – pojaviće se manje filmova, trajaće manje dana, ali esencijalna srž otkrivanja novih naslova je tu.
Sa otprilike istim brojem prijavljenih filmova, kao prošle godine, program reflektuje Sandens progresivnost, kao i poznati potpis priča sa sretnim krajem.
Ništa ne izaziva adrenalin kao buka koja se stvori na Park City's Main Street, kada je festival u toku. Iako bi ove godine, manjak distrakcija i fokusiranje na same filmove, moglo donijeti veću pažnju usmjerenu samim pričama.
“Umjetnici koji su mogli praviti priče su to i dalje radili, bez obzira na pandemiju”, rekla je direktroka Sandensa Tabita Džekson (Tabitha Jackson). Direktorka programa, Kim Jutani (Kim Yutani) govorila je o potencijalnim hitovima i podijelia vodič kroz ovogodišnju selekciju.
Sandens je eliminisao mjesto za filmove koji otvaraju veče, u korist projekcija jednog filma iz svake selekcije u isto vrijeme, a to će uraditi i naredne godine.
Selektori festivala su uglavnom birali življe priče koje bi mogle inspirisati publiku (prethodne selekcije su uključivale “Pariah”, “Whiplash” i “Miss Americana”). Ove godine to će biti “Summer Of Soul”: film koji je režirao bubnjar sastava “The Roots” Ahmir Kvestlov Tomson (Ahmir Questlove Thomphson).
U svom režiserskim debiju pozabaviće se Harlemskim kulturnim festivalom koji se dogodio iste godine kad i Vudstok. “Radost tog filma, živopisnost boja, muzika, socijalni angažman je najbolje kino. Gledanje u toku pandemija svima je vratilo nadu”, rekao je Džekson.
Najveći emocionalni uticaj mogao bi imati film “CODA”: “To je film koji nevjerovatno zadovoljava publiku i sve će nas rasplakati”, rekla je Yutani. U pitanju je drugi film od Šijan Heder (Sian Heder) koju znamo iz rada na “Little America”, a čiji je film “Tallulah” prikazan na festivalu 2016.
Naslov koji je američka skraćenica od “dijete gluvih ljudi”, priča priču mlade žene koja jedina čuje u svojoj porodici. Njenu majku igra oskarovka Marli Matlin (Marlee Matlin), koja je pomogla režiseru da na set dovede gluve glumce i koordinisala sa njima koristeći američki znakovni jezik.
“To je jedan od rijetkih filmova koje sam vidio ove godine, gdje gluvi glumci igraju gluve likove”, rekla je Jutani.
Zatim imamo “Flee”, film koji je originalno bio u kanskoj selekciji 2020. Kao i “Waltz With Bashir”, danski projekatkoji kombinuje animaciju sa dokumentarističkim materijalima da bi ispričao istinitu priču o gej izbjeglici iz Sirije. “Ovo je prelijep film. Priča izbjeglice sa prelijepom ljubavnom kulminacijom”, kaže Džekson.
Više od pola postave je sastavljeno od debitantskih filmova. To uključuje i španski “El Planeta”. U pitanju je tragikomedija od umjetnice Amalije Unman (Amalia Unman), za koju kažu da podsjeća na “Grey Gardens”. Tu je i crno bijela, post apokaliptična studija lika “The Dog Who Wouldn't Quit” iz Argentine, koju režira Ana Katz.
Nekoliko filmadžija početnika, već ima istoriju u filmskom poslu, pa tako Robin Rajt (Robin Wright) vidimo u duplom, producentsom i glumačkom poslu u filmu “Land”. Komičar Džero Karmajkl (Jerrod Carmichael) ima debitantski nastup sa ostvarenjem “On the Count of Three”. Dva prijatelja se dogovore da jedan drugome oduzmu život: “Ljudi će definitivno pričati o ovom filmu”, rekao je insajder koji je već pogledao film.
Sandensova NEXT selekcija ostaje mjesto za čudnije i avanturističke filmove, uključujući i nekoliko animacija: “Svaki film je stvorio svoj svijet i eksperimentiše sa formom”, kaže Jutani.
To uključuje i stripovskog umjetnika Deša Snoua (Dash Snow) i nastavak njegovom animiranog hita “My Entire High School Sinking Into The Sea”, koji se zove “Cryptozoo”.
Tu je i “Strawberry Mansion”, drugi u nizu filmova Kentakera Adlija (Kentucker Audley) i Alberta Birnije (Albert Birney). Njihov debitanski film “Silvio” pratio je priču gorile koji živi u provinciji; sad su napravili priču o nekome ko sluša snove i postane opsjednut svojim klijentom.
Programeri festivala su bili posebno naklonjeni “Searchers” dokumentarcu iz produkcije i režije Paća Veleza (Pacho Velez). On istražuje svijet onlajn dejtinga, kroz jezik koji aplikacije pružaju, zajedno sa ograničenim iskustvima.
“Početak godine biće ispunjen nadom, ovaj film je o ljubavi ne o traumi”, rekla je Džeksonova. “Paćo sebe stavlja u film na najbolji mogući način”.
Kada je ove godine na Sandensu izašao “Bloody Nose, Empty Pockets”, film sa fiktivni mlikovima ušao u dokumentarističku kategoriju, mnogi su bili šokirani, ali i naredne godine biće ovako kontraverznih selekcija.
Dokumentaristički lajnap ima dosta naslova koji grabe pažnju aktuelnim temama. Projekat Nanfua Venga (Nanfu Wang) “In The Same Breath” govori o Covidu. Tu je i američki “President” koji se fokusira na izbore u Zimbabveu.
Ali pravi gambiti festivala su “All Light Everywhere” koji istražuje tehnologiju nadzora i koliko je prodrla u svakodnevni život. “Users” režiserke Natalije Almade (Natalia Almada) govori o sličnim temama.
Midnajt slekcija donijeće i ove godine kontraverzne i teške filmove: “Censor”; “A Glitch In The Matrix” režisera prethodno poznatog po dokumentarcu o “The Shining” – “Room 237”.
naslovna fotografija: promo Sundance festival
