Preminuo Đorđe Balašević (1953-2001)

Poznati kantautor Đorđe Balašević i jedan od simbola jugoslovenske muzičke scene preminuo je u 67. godini.

Poznati umjetnik prije tri dana primljen je u Infektivnu kliniku Kliničkog centra Vojvodine u Novom Sadu, a prema informacijama imao je Covid-19 i bio je u lošem stanju.

Ljekari su preuzeli sve neophodne mjere liječenja, ali do poboljšanja nije dolazilo. Danas popodne mu se stanje dodatno pogoršalo usljed ranijih hroničnih zdravstvenih problema. Njegova porodica potvrdila je smrt.

Balašević je rođen 11. maja 1953. godine, u Novom Sadu, u porodici oca Jovana Balaševića i Veronike Dolenec. Odrastao je u kući u ulici Jovana Cvijića, a pjesme je počeo da piše u osnovnoj školi, iako je sanjao je da će jednoga dana postati fudbaler.

Napustivši univerzitet 1977. pridružio grupi Žetva i snima hit singl “U razdeljak te ljubim” i ostvaruje svoj prvi uspjeh. Singl je prodat u više od 180.000 kopija, što je bio veliki uspjeh čak i za tadašnje jugoslovenske standarde.

Već naredne godine napušta bend u kome se afirmisao i sa osniva grupu “Rani mraz” sa kojom nastupa na festivalu u Opatiji, sa pjesmom “Prva ljubav”. Tokom te godine snima nekoliko hit numera i sa njima ostvaruje velike tiraže i doživljava potpunu afirmaciju. Jedna od njih, iz 1979. godine postaće i njegov zaštitni znak. Upravo po numeri “Panonski mornar”, koju je uradio za “Rani mraz”, postaće mu neka vrsta pseudonima.

Pred samo snimanje numere “Računajte na nas” sastavu se pridružuju dotadašnji članovi grupe Suncokret – Biljana Krstić i Bora Đorđević, a ta numera postaje svojevrsna himna jedne generacije i socrealistiog uređenja.

Neki su tu pjesmu nazivali nezvaničnom himnom Titove omladine. Ta pjesma je poručivala starijoj generaciji da će mladi slijediti revolucionarni komunistički put, koji su zacrtali stariji na čelu sa Titom. Zbog te numere neki su mu tokom devedesetih zamjerali da je titoista i jugonostalgičar, na šta je on odgovorio na duhovit način:

“Ljudi, ja sam tu pjesmu napisao pre 20 godina, da sam tad ubio Tita do sad bih izašao…”.

Međutim, nakon samo dva mjeseca grupu napušta Bora Đorđević i formirao Riblju čorbu. Balašević i Bilja Krstić sami su snimili prvi album Ranog mraza – “Mojoj mami umesto maturske slike u izlogu”, a za produkciju i aranžmane na ploči bili su zaduženi bivši članovi Korni grupe.

Međutim, odlazak u vojsku mnogo toga je promjenio. Osim što tokom vojnog roka, koji je služio u Zagrebu i Požarevcu, snima i TV seriju “Vojnici”, odlučuje se da je kraj grupi Rani mraz, uz oproštajni album “Odlazi cirkus”. Upravo na toj ploči našle su se neke od pjesama po kojima se Balašević pamtio tokom čitave karijere – “Priča o Vasi Ladačkom” i “Život je more”.

Definitivno se odlučuje da se otisne u solo vode, kada 1982. godine objavljuje album “Pub”, koji je producirao Josip Boček. Osim što ostvaruje izvanredan uspjeh solo prvencem, iste godine ponovo se okušava u glumačkim vodama. Naime, pojavljuje se i u filmu i TV seriji koju je režirala Soja Jovanović “Pop Ćira i pop Spira”, gde je tumačio zapaženu ulogu berberina Šace.

A već naredne zime u njegovoj muzičkoj karijeri dešava se nešto što će godinama kasnije postati velika tradicija. Naime, prvi put puni beogradski Sava centar, koji će godinama kasnije ispunjavati svojim legendarnim novogodišnjim koncertima.

Kada je snimio album “Bezdan” 1986. godine, Đorđe Balašević je često naglašavao da je time počeo najplodniji period njegovog stvaralaštva. Ređaju se albumi “Panta rei”, “Tri posleratna druga”, a u smutnom vremenu kada počinje rat na prostoru Jugoslavije 1991. godine izlazi album “Marim ja…”

Krajem 1993. godine snima album “Jedan od onih života”, album izlazi u vrijeme teške ekonomske krize, a pjesme su inspirisane ratnim tragedijama. Tih godina Balaševićevi koncerti postaju prva javna čistilišta, jer na njima iznosi veoma oštre konotacije na račun aktualne vlasti, sa jasnim opozicionim stavovima.

O teškom vremenu koje je ovaj prostor zadesilo tokom poslednje decenije 20. vijeka Balašević se osvrnuo na albumu objavljenom 2000. godine “Devedesete”. Na tom izdanju on daje javnu osudu jednog izgubljenog vremena, umesto na nostalgične i ljubavne numere na koje je navikao svoju publiku.

Na albumu “Dnevnik starog momka”, vratio se ljubavnim temama, pišući pjesmem inmspirisane nazivima ženskih imena. Poslednji studijski album “Rani mraz” objavio je 2004 godine, a dvije godine kasnije i roman “Kao rani mraz”. Iza sebe je ostavio suprugu Oliveru i ćerke Jovanu i Jelenu i sina Aleksu.

DISKOGRAFIJA

Žetva
1977. “U razdeljak te ljubim”, singl (RTV Ljubljana)
Rani mraz
Studijski albumi
1979. Mojoj mami umesto maturske slike u izlogu (PGP RTB)
1980. Odlazi cirkus (PGP RTB)
Singlovi
1978. “Ljubio sam snašu na salašu” (PGP RTB)
1978. “Oprosti mi, Katrin” (PGP RTB)
1978. “Računajte na nas” (PGP RTB)
1978. “Kristifore, crni sine” (Jugoton)
1979. “Panonski mornar” (PGP RTB)
1979. “Prvi januar” (PGP RTB)
1980. “Marina”
1980. “Priča o Vasi Ladačkom” (PGP RTB)
1981. “Tri put sam video Tita” (PGP RTB)
Samostalna karijera
Studijski albumi
1982. Pub (PGP RTB)
1983. Celovečernji The Kid (PGP RTB)
1985. 003 (PGP RTB)
1986. Bezdan (Jugoton)
1988. Panta Rei (Jugoton)
1989. Tri posleratna druga (Jugoton)
1991. Marim ja… (Diskoton)
1993. Jedan od onih života (Ufa Medija)
1996. Naposletku (Ufa Medija)
2000. Devedesete (Hard Rock Shop)
2001. Dnevnik starog momka (Hi-Fi Centar)
2004. Rani mraz (Hi-Fi Centar)
Live albumi
1987. U tvojim molitvama (PGP RTB)
1995. Dal je sve bilo samo fol (D Moll)
1997. Novogodišnji koncert – priča prva (Trauma Station)
1997. Novogodišnji koncert – priča druga (Trauma Station)

Bibliografija

Računajte na nas (1980.)
…i od dva-tri akorda (jer ni ne umem bolje ja…) (1985.)
I život ide dalje… (sve dalje odavde…) (1997.)
Jedan od onih života (1997.)
Tri posleratna druga (2000.)
Dodir svile (2001.)
Scenario za dugometražnu igranu baladu (2005.)
Kao rani mraz (2007.)
Kalendar mog detinjstva – I. deo (2017.)
Knjiga koje nema (2018.)