Šta je to u vezi sa gangsterskim filmovima što je tako kul? Ako biste pročitali većinu vijesti vezanih za teme kriminala poput ubistva, ucjenjivanja, varanja i nasilje, sve bi vas to prenerazilo, pa zašto onda volimo gledati iste te stvari na velikom platnu?
Na vrhuncu popularnosti, gangsterski filmovi doživjeli su svoj vrhunac u tridesetim godinama prošlog vijeka, sa izdanjima poput “Scarface”, “Little Caesar” i “Angels with Dirty Faces”. Zločini u tim filmovima su direktno predstavljali stvarnost prohibicije i Ameriku iz doba Al Kaponea (Al Capone) i drugih mafijaških šefova. Ljudi su stvarno umirali, novac se pljačkao, a ljudi su ipak odlazili u kino dvorane da gledaju priče zločinaca nekoliko sati.
Postoji nešto u vezi sa ovim individuama što rezonuje sa našom plemenskom stranom koja ne želi imati ništa sa društvom i socijalnim normama. Odjeveni u skupa odijela, gangsteri su pomodni i bez velikog napora šarmiraju publiku.
Gdje ima društva ima i kriminala. Iako je esencijalna opšta slika gangstera ustoličena u njujorškom kriminalcu iz 1930. u odijelu na pruge, koji nosi Tompson mitraljez, oni su predstavljeni na mnoge različite načine širom svijeta. Od britanskih kokni krimosa, preko japanskih Jakuza i kineskih Trijada do surovih pripadnika južnoameričkih kartela i ruske mafije.
Ipak, ovi filmovi nikad nisu jednostrani kao ona maksima “zakon je dobar, kriminalci su loši”, jer gangsteri često dolaze iz razrušenih domova sa dosta prepreka na životnom putu i predstavljaju kompleksne ličnosti.
Uspon od ničega do bogatstva za njih je moguć kroz jedini dostupan način, a to je kriminal, što je zanimljiv životni put lišen dosadnih momenta, a ne zaboravimo tako glasi i Hičkokova formula za snimanje dobrih filmova.
Ovo je naš izbor 10 gangsterskih filmova, koji su bez obzira na geografske, hronološke ili žanrovske razlike, totalno kul ostvarenja.
10. “Branded to Kill” (1967)
Nakon izdanja “Branded to Kill”, režiser Seiđun Suzuki (Seijun Suzuki) je dobio otkaz iz Nikacu kompanije, jer je “napravio film koji nema smisla i koji ne donosi zaradu”. Iako je sada kultni klasik, njegov otpust nije za čuđenje, jer je “Branded to Kill”, najveća noćna mora svake produkcijske kompanije.
Anarhičan i apsurdan, film priča o Goro Hanadi, trećem najboljem plaćenom ubici u Japan. Nakon što jedan posao pođe po zlu, on postaje meta ozloglašenog No.1 – koji ima nekonvencionalan način ubijanja žrtava.
Ako bi postojao žanr “jazz film” onda bi “Branded to Kill” bio savršen primjer. Nenaviknutima može izgledati kao zbunjujuće i previše energično ostvarenje, ali film posjeduje određenu atmosferu. Montaža je urađena na principu džez improvizacije, dok se radnja odvija ne hronološki nego impulsivno.
Skoro svaki kadar i mizanscen su hiper stilizovani, jer su dijelovi scene blokirani da bi se stvorila drugačija konstrukcija kadra. Osvjetljenje je dizajnirano da pruži kontrast i da povisi stanje neurotičnosti, stvarajući “chiaroscuro” rupu bez dna.
09. “Get Carter” (1971)
Masovna popularnost gangsterskog žanra prvo se desila u Americi, pogotovo u odnosu na britansko kino, ipak, kad se gangsterski film konačno uspeo na ljestvici popularnosti, to se desilo dijelom zbog stvarnih slučajeva gangstera blizanaca Ronija i Redžija Kreja (Ronnie and Reggie Kray).
Oni su ‘50. i ‘60. postali figure interesa i fascinacije u britanskoj kulturi. Braća Krej su imali dosta uticaja u Londonu kroz svoj organizovani krimi sindikat “The Firm” dok su postajali popularne figure svingerskog londonskog pokreta kroz noćni klub u njihovom vlasništvu “Esmeralda’s Barn”. Tamo su se sastajali sa Frenkom Sinatrom (Frank Sinatra), Piterom Selersom (Peter Sellers) i Širli Besi (Shirley Bassey). Stilizovani i šarmantni likovi koji bi se za tren mogli pretvoriti u sijače nasilja i zla – Krej blizanci do dan danas predstavljaju sinonim za prave istendske gangstere.
Pored njih, Majkl Kejn (Michael Cane) je takođe bitna figura u krimi svijetu Londona, jer je njegov lik i glas najprepoznatljiviji simbol u britanskoj kinematografiji. Kejn je postao poznat po svom stilu i ciničnom humoru u filmovima “Alfie” i “The Italian Job” što je značilo da je samo pitanje vremena kad će glumiti kul gangstera.
U klasiku “Get Carter”, Kejn igra Džeka Kartera, profi revolveraša koji putuje do svog rodnog grada Njukestla da istraži ubistvo brata. Postaje siguran da je za njegovu smrt odgovoran organizovani kriminal, te se njegova istraga pretvara u krvavu osvetu, prepunu mrtvih tjela i hladnokrvnih opaski.
08. “City of God” (2002)
Za razliku od drugih filmova na listi, “City of God” ne glorifikuje gangsterski stil života. U stvari, on radi upravo suprotno, iako i to na neki bizaran način djeluje cool.
Priča je tragična i depresivna, a u stvari je bazirana na stvarnim događajima rata između bandi koji je bjesnio na ulicama Rio de Žaneira ‘60. i ‘70. godina. Hiljade nevinih ljudi i djece je umrlo zbog ovih događaja, a organizovani krimnal je posato rak rana Južne Amerike.
Ipak, režiser na dobar način uspjeva napraviti film zabavnim i lijepim za gledati, praveći pažljivu ravnotežu između straha, siromaštva, ljubavi i prljave narko igre u favelama, čiji tragovi vode kao i uvjek vode u vode visoke politike, dok su njegovi gangsteri kul na neki fanki/samba način u ritmu ulica Brazila.
